Pokaz przedpremierowy w DKF 8

Szczegóły

4 września DKF „Ósemka” zaprasza na przedpremierowy pokaz filmu „Czy Noam Chomsky jest wysoki czy szczęśliwy”. Film będący animowanym zapisem wywiadu przeprowadzonego przez Michela Gondry’ego z Noamem Chomskym, jednym z największych myślicieli XX i XXI wieku, nie jest zwykłą akademicką prezentacją naukowych idei Chomsky’ego. Jest raczej inteligentną i bardzo trafną próbą ich zrozumienia, a także pokazania niezwykle interesującej osobowości Noama Chomsky’ego. 

Chomsky zachęca widzów do ciągłej autorefleksji w ocenie świata, a przede wszystkim do stałego podważania tego, czym żywią nas media. W efekcie film zmienia się w prawdziwą wizualną i intelektualną ucztę, a jego tytuł to świadoma i nieco ironiczna zabawa językiem, która nawiązuje do teorii języka Chomsky’ego.

Avram Noam Chomsky (ur. 7 grudnia 1928 w Filadelfii w USA) - amerykański lingwista, filozof, działacz polityczny i społeczny. Profesor lingwistyki w Massachusetts Institute of Technology (katedra lingwistyki i filozofii), współtwórca (wraz z Morrisem Halle) gramatyki transformacyjno-generatywnej. Wniósł duży wkład w rozwój psycholingwistyki i informatyki w zakresie teorii języków programowania, lingwistyki komputerowej. Jest jednym z najwybitniejszych i najczęściej cytowanych naukowców na świecie.

W 1957 roku Chomsky wydał pracę pod tytułem "Syntactic Structures", która wywołała ostrą dyskusję, wręcz rewolucję w lingwistyce. Chomsky zaproponował całkowicie nowy sposób analizy gramatyki wspólnej wszystkim językom. Dowodził, że fundamentalny system gramatyczny umożliwiający uczenie się języka jest wrodzoną cechą ludzi i specyfiką naszego gatunku, dzięki czemu możliwy jest proces nabywania umiejętności mowy. Ta koncepcja nosi nazwę gramatyki uniwersalnej. Jego słynne zdanie ukute w tym samym roku: „Bezbarwne zielone idee wściekle śpią”, choć bezsensowne, jest poprawne gramatycznie. Chomsky chciał w ten sposób uwidocznić, że składnia nie tworzy podstawowej struktury języka. Wskazał na słowa jako znaki o określonych właściwościach, które funkcjonują w odpowiednim kontekście semantycznym.

Chomsky znany jest również ze swoich analiz dotyczących mediów, a także krytycznego stanowiska wobec polityki zagranicznej i gospodarki wolnorynkowej kolejnych rządów w Stanach Zjednoczonych - nazywa ją neokolonializmem i oskarża USA o stosowanie terroryzmu. Jest uważany za rzecznika alterglobalistów i krytyka teorii naturalnego „wolnego” rynku. Zdaniem Chomsky'ego oficjalna doktryna wolnorynkowa istnieje tylko w akademickich teoriach i nie ma odzwierciedlenia w realiach. W rzeczywistości konkurencyjność rynku jest ograniczona przez dominację korporacji, które są organizacjami o charakterze totalitarnym. Jego radykalnie lewicowe poglądy polityczne przejawiają się również w zarzutach pod adresem współczesnych demokracji zachodnich, w których podnosi m. in. problem manipulowania opinią publiczną. Przedstawiony w 1988 roku i empirycznie testowany przez Chomsky'ego i Edwarda Hermana model propagandy zakłada, że informacje w mediach „prywatnych” są filtrowane tak samo mocno jak w mediach rządowych, tylko dokonuje się to poprzez inne filtry (tzw. cenzura prywatna - media prywatne mówią to co, każe im ich sponsor lub właściciel. I zwykle jest to daleka od prawdy obiektywnej propaganda).

Wg Noama Chomsky'ego istnieje 10 sposobów manipulacji społeczeństwem:

1. 1.         Odwróć uwagę

Kluczowym elementem kontroli społeczeństwa jest strategia polegająca na odwróceniu uwagi publicznej od istotnych spraw i zmian dokonywanych przez polityczne i ekonomiczne elity, poprzez technikę ciągłego rozpraszania uwagi i nagromadzenia nieistotnych informacji. Strategia odwrócenia uwagi jest również niezbędna, aby zapobiec zainteresowaniu społeczeństwa podstawową wiedzą z zakresu nauki, ekonomii, psychologii, neurobiologii i cybernetyki. „Opinia publiczna odwrócona od realnych problemów społecznych, zniewolona przez nieważne sprawy. Spraw, by społeczeństwo było zajęte, zajęte, zajęte, bez czasu na myślenie, wciąż na roli ze zwierzętami” (cyt. tłum. za „Silent Weapons for Quiet Wars"). 

1. 2.         Stwórz problemy, po czym zaproponuj rozwiązanie

Ta metoda jest również nazywana „problem reakcja €”rozwiązanie". Tworzy problem, „sytuację", mającą na celu wywołanie reakcji u odbiorców, którzy będą się domagali podjęcia pewnych kroków zapobiegawczych. Na przykład: pozwól na rozprzestrzenienie się przemocy lub zaaranżuj krwawe ataki, tak aby społeczeństwo przyjęło zaostrzenie norm prawnych i przepisów za cenę własnej wolności. Lub: wykreuj kryzys ekonomiczny, aby usprawiedliwić radykalne cięcia praw społeczeństwa i demontaż świadczeń społecznych.

1. 3.         Stopniuj zmiany

Akceptacja aż do nieakceptowalnego poziomu. Przesuwaj granicę stopniowo, krok po kroku, przez kolejne lata. W ten sposób przeforsowano radykalnie nowe warunki społeczno-ekonomiczne (neoliberalizm) w latach 80. i 90. XX w.: minimum świadczeń, prywatyzacja, niepewność jutra, elastyczność, masowe bezrobocie, poziom płac, brak gwarancji godnego zarobku,€” zmiany, które wprowadzone naraz wywołałyby rewolucję.

1. 4.         Odwlekaj zmiany

Kolejny sposób na wywołanie akceptacji niemile widzianej zmiany to przedstawienie jej jako „bolesnej konieczności" i otrzymanie przyzwolenia społeczeństwa na wprowadzenie jej w życie w przyszłości. Łatwiej zaakceptować przyszłe poświęcenie, niż poddać się mu z miejsca. Do tego społeczeństwo, masy, mają zawsze naiwną tendencję do zakładania, że „wszystko będzie dobrze" i że być może uda się uniknąć poświęcenia. Taka strategia daje społeczeństwu więcej czasu na oswojenie się ze świadomością zmiany, a także na akceptację tej zmiany w atmosferze rezygnacji, kiedy przyjdzie czas.

1. 5.         Mów do społeczeństwa, jak do małego dziecka

Większość treści skierowanych do opinii publicznej wykorzystuje sposób wysławiania się, argumentowania czy wręcz tonu protekcjonalnego, jakiego używa się przemawiając do dzieci lub umysłowo chorych. Im bardziej usiłuje się zamglić obraz swojemu rozmówcy, tym chętniej sięga się po taki ton. Dlaczego? „Jeśli będziesz mówić do osoby tak, jakby miała ona 12 lat, to wtedy, z powodu sugestii, osoba ta prawdopodobnie odpowie lub zareaguje bezkrytycznie, tak jakby rzeczywiście miała 12 lub mniej lat" (zob. Silent Weapons for Quiet War).

1. 6.         Skup się na emocjach, nie na refleksji

Wykorzystywanie aspektu emocjonalnego to klasyczna technika mająca na celu obejście racjonalnej analizy i zdrowego rozsądku jednostki. Co więcej, użycie mowy nacechowanej emocjonalnie otwiera drzwi do podświadomego zaszczepienia danych idei, pragnień, lęków i niepokojów, impulsów i wywołania określonych zachowań.

1. 7.         Utrzymaj społeczeństwo w ignorancji i przeciętności

Spraw, aby społeczeństwo było niezdolne do zrozumienia technik oraz metod kontroli i zniewolenia. „Edukacja oferowana niższym klasom musi być na tyle uboga i przeciętna, na ile to możliwe, aby przepaść ignorancji pomiędzy niższymi a wyższymi klasami była dla niższych klas niezrozumiała" (zob. Silent Weapons for Quiet War).

1. 8.         Utwierdź społeczeństwo w przekonaniu, że dobrze jest być przeciętnym

Media masowe lubują się w pokazywaniu rzeczywistości bardziej absurdalną niż jest naprawdę. To bardzo pożyteczny trik. Generuje w nas przyjemną dla nas reakcję emocjonalną — w obliczu absurdu możemy poczuć swoją wyższość. Z drugiej jednak strony ta wykoślawiona rzeczywistość coraz mniej skłania do angażowania energii, by chcieć zmieniać to, co nam nie pasuje. Media masowe to dziś konglomeraty gospodarcze, zaangażowane w najróżniejsze przedsięwzięcia biznesowe. Powyższa ilustracja nie trafia w sedno. Nie w tym bowiem rzecz, że telewizja podaje informacje nieprawdziwe, lecz w tym, że podaje informacje wyselekcjonowane zgodnie z interesami jej właścicieli i czołowych reklamodawców. A ten wyselekcjonowany obraz jest jedynie karykaturą rzeczywistości. Spraw, aby społeczeństwo uwierzyło, że to „cool" być głupim, wulgarnym i niewykształconym.

1. 9.         Zamień bunt na poczucie winy

Pozwól, aby jednostki uwierzyły, że są jedynymi winnymi swoich niepowodzeń, a to przez niedostatek inteligencji, zdolności, starań. Tak więc zamiast buntować się przeciwko systemowi ekonomicznemu, jednostka będzie żyła w poczuciu dewaluacji własnej wartości, winy, co prowadzi do depresji, a ta do zahamowania działań. A bez działań nie ma rewolucji!

1. 10.     Poznaj ludzi lepiej, niż oni samych siebie

Przez ostatnich 50 lat szybki postęp w nauce wygenerował rosnącą przepaść pomiędzy wiedzą dostępną szerokim masom a tą zarezerwowaną dla wąskich elit. Dzięki biologii, neurobiologii i psychologii stosowanej „system" osiągnął zaawansowaną wiedzę na temat istnień ludzkich, zarówno fizyczną jak i psychologiczną. Obecnie system zna lepiej jednostkę niż ona sama siebie. Oznacza to, że w większości przypadków ma on większą kontrolę nad jednostkami, niż jednostki nad sobą.

Zapraszamy na film „Czy Noam Chomsky jest wysoki, czy szczęśliwy?” 

Seans DKF „Ósemka”

4.września 2014 r., godz. 19:00

Multikino Włocławek